Artea eta espazioa
2017.12.05 - 2018.04.15
Artea eta espazioa erakusketak Eduardo Chillida eskultore euskaldunak eta Martin Heidegger filosofo alemaniarrak 1969. urtean gauzatutako lankidetza du abiapuntu. Artista-liburu bat izan zen topaketa horren emaitza, eta bertatik hartu du erakusketak izenburua. Bi pertsona horien arteko aparteko elkarrizketan agertu ziren kontzeptu eta galderak gaurkotu eta garatze aldera, nazioarteko artistek egindako 100 lanetik gora ditu ikusgai erakusketak, eta azken sei hamarkadetako abstrakzioaren historiaren gaineko berrirakurketa eskaintzen du.
Halaber, Arte eta espazioa erakusketak omenaldia egiten dio Frank Gehry-ren eraikinak duen gaitasun agorrezinari, espazio ikusgarrien eta garai moderno eta garaikideetan funtsezkoak diren sorkuntza- -lanen artean elkarrizketa bakarrak sorrarazteko ahalmenari, alegia. Artearen bidez lekua eta arkitektura ospatzeko abagunea da erakusketa: Guggenheim Bilbao Museoaren Bildumako ezinbesteko artelanetatik hasi, Guggenheim Museoen Sareko beste pieza batzuk gehitu, eta nazioarteko beste bilduma garrantzitsu batzuetako maileguekin borobildu da. Heideggerrek Artea eta espazioa liburuan dioenaren arabera, erakusketan ikus ditzakegu artelanak “espazioaz jabetzeko” eta espazioak “artelana zeharkatzeko” dituen modu desberdinak. Era berean, espazioen eta bolumenen arteko korrelazio hori analizatzeko proposamena luzatzen digu; artelanen eta horiek egituratzen dituzten indarren —grabitatea, argitasuna, oreka— artean sortzen diren loturak eta elkarrizketak ditu aztergai, baita sormen-plastikoaren eta pentsamendu filosofikoaren artean, forma eta materialen artean sortzen direnak ere. Elkarrizketa hori historikoki eta geografikoki da konplexua: Mendebaldeko testuingurutik haratago doa eta diziplina artistikoen aukera zabala lantzen du, praktika garaikideetan behin eta berriz agertzeko.
Eduardo Chillida
Aholkua espazioari V (Consejo al espacio V), 1993
Altzairua
305 x 350 x 350 cm
Guggenheim Bilbao Museoa
Erakusketa
ESPAZIOA EZAGUTZETIK HURA ZALANTZAN JARTZERA
205. ARETOA
Jorge Oteiza
Esferaren desokupazioaren entsegua (Ensayo de desocupación de la esfera), 1958
Altzairu forjatua
50 x 49 x 39 cm
Guggenheim Bilbao Museoa
Argazkia: Erika Barahona Ede
© FMGB Guggenheim Bilbao Museoa
HUTSAREN ANBIGUOTASUNA
206 ARETOA
Zarina Hashmi
Izkinak (Corners), 1980
Paper-orezko modelatua
80,01 x 54,61 x 2,54 cm
10eko edizioa
Hauen dohaintza: artista eta Luhring Augustine, New York
© Zarina Hashmi
ALDAKUNTZAK
207. ARETOA
Pierre Huyghe
Denboraren zaindaria (Timekeeper), 2002
Tokian tokiko paretan egindako instalazioa
Neurri aldakorrak
Adrastus Collection
© Pierre Huyghe, VEGAP, Bilbo, 2017
Argazkia: Adrastus Collection-en eskaintza
ATOMOEN ARTEAN
209. ARETOA
James Rosenquist
Flamenko kapsula (Flamingo Capsule), 1970
Olio-pintura mihise gainean eta aluminioz inpregnatutako Mylar-a
290 x 701 cm
Guggenheim Bilbao Museoa
Argazkia: Erika Barahona Ede
© FMGB Guggenheim Bilbao Museoa
MUGITU GABEKO BIDAIAK
202. ARETOA
Nobuo Sekine
Ezereza-Ura fasea (Phase of Nothingness-Water), 1969/2012
Altzairu herdoilgaitza, berniza eta ura
Diametroa: 120 x 120; 30 x 220 x 160 cm
Guggenheim Abu Dhabi
Instalazioaren ikuspegia, Japoniako arte garaikidearen 9. erakusketa Tokioko Arte Museoa
Metropolitarra, 1969ko maiatzak 20–30
© Nobuo Sekine, Minemura Toshiaki Archive-ren eskaintza
LEKU AGORREZINAK
203. ARETOA
Cristina Iglesias
Titulurik gabea (Alabastro gela) [Sin título (Habitación de alabastro)], 1993
Burdina eta alabastroa
3 parte
Guztizko neurriak aldakorrak
Guggenheim Bilbao Museoa
Argazkia: Erika Barahona Ede
© FMGB Guggenheim Bilbao Museoa
MARKOTIK MURRURA, ESPAZIO ITXIA
208. ARETOA
Bruce Nauman
Tony lurrean hondoratzen, buruz gora eta buruz behera (Tony Sinking into the Floor, Face Up, and Face Down), 1973
60 min, koloretan, soinuduna
Neurri aldakorrak
Electronic Arts Intermix, New York
© Bruce Nauman, VEGAP, Bilbo, 2017
ATRIOA ETA KANPOALDEA
201. ETA 204. ARETOAK
Eduardo Chillida
Aholkua espazioari V (Consejo al espacio V), 1993
Altzairua
305 x 143 x 207 cm
Guggenheim Bilbao Museoa
Argazkia: Erika Barahona Ede
© FMGB Guggenheim Bilbao Museoa
Ba al
zenekien...?
Galderak, erantzunarekin edo gabe
Didaktika proiektuak ikusgai dauden erakusketen esperientzia osatzeko aukera eskaintzen die bisitariei, hezkuntza-gune eta jarduera berezien bitartez.
Zer da espazioa?
Leku bat hartu eta neurririk ez edukitzea: Ez ote da hori espazioa? Eduardo Chillida. XX. mendeko hainbat artista eta pentsalarik adjektibo-zerrendak osatu zituzten espazioa deskribatzeko.
Zer da espazio-denbora?
Albert Einstein-ek Erlatibitatearen Teoria formulatu zuen XX. mendearen hasieran: teoria horrek unibertsoa, espazioa, energia eta denbora hautemateko genuen modua eraldatu zuen. The Great Relativity Show animazioko film laburra duzue hemen ikusgai; historia aldatu zuen teoria iraultzailea azaltzen da bertan.¿Hustasunean, ezerezean..., non gaude?
Izar eta galaxien artean, eta atomo baten nukleoaren eta elektroien artean dagoen espazioa hutsik dago, antza. Alabaina, eremu elektromagnetiko oso boteretsu batek betetzen du gune hori, atomoaren partikulak batuta mantentzen dituena, elkarrekin talka egin gabe.Jarraibideak norabidea topatu... eta galtzeko
Grabitate-eremuaren eraginaren ondorioz, denbora eta espazioaren neurketa ezberdina da kokalekuaren arabera, Lurraren azaleran edo 20.000 km-ko altueran dagoen satelite batean esaterako.Ezpazioa al da arkitekturaren protagonista?
Saper vedere l’architettura (Arkitektura ikusten jakitea) liburuan, Bruno Zevi-k dio arkitekturan garrantzitsuena ez direla dimentsioak, ez eta eraikuntza-elementuen ezaugarri estetikoak ere; aitzitik, elementu horiek biltzen duten espazioa, hutsa, da garrantzitsuena.Zeru-sabaia pantaila gisa
Antzinarotik, asko izan dira zeru-sabaiaren handitasuna ulertu eta irudikatu nahi izan duten zibilizazioak. Zenbat izar dauden zehazteko, zientzialariek gure galaxia den Esne Bidean daudenak kalkulatu, eta kopuru hori unibertsoaren bolumen osora estrapolatzen dute, haren dimentsioa kontuan hartuta.Imaginatu zulo beltz bat
Gaur egungo astrofisikak dio zulo beltzak ez daudela hutsik, baizik eta erabat kontrakoa: materia kopuru handiz beteta daude, eta materia hori espazio oso txiki batean konprimatuta dago. Izatez, Stephen Hawking zientzialariak duela gutxi baieztatu du zulo beltzak izan daitezkeela beste unibertso baterako ateak.¿Zenbat espazio sartzen da koadro bakarrean?
Arte Historian zehar, koadroa, bi dimentsioko azalera gisa ulertua, munduari eta espazio errealari irekitako leiho bezala agertu da. Marrazketa teknikoan, irudikapen-sistemetako bat sistema diedrikoa da. Sistema horrekin, objektu baten hiru ikuspegiak marrazten dira (altxaera, oinarria eta profila), eta horri esker, haren forma eta hartzen duen espazioa ulertu dezakegu, beste objektu batzuekiko harremanean.