Esther Ferrer. Elkarri lotutako guneak
2018.03.16 - 2018.06.10
Esther Ferrer (Donostia, 1937) performancearen artearen aitzindaria da Espainian, eta haren ordezkari nagusietako bat. 1960ko hamarkadaren amaieran bere ibilbideari ekin zionetik, pentsamendu-ildo desberdinak landu ditu, era guztietako formak eta materialak erabilita.
Bere lana 1960ko hamarraldian sortutako arte minimalista eta kontzeptualaren korrontearen barruan sartzen da, eta hainbat sortzaile —Stephane Mallarme, Georges Perec eta John Cage, besteak beste— hartzen ditu erreferentziatzat, bai eta garai hartako feminismoak ere. 1967an, Zaj taldearen jardueretan parte hartzen hasi zen Esther Ferrer, Walter Marchetti, Ramón Barce eta Juan Hidalgorekin batera; harrezkero, ekintzaren artea da bere adierazpen-bide nagusia. 1970etik aurrera, Zaj taldearekin kolaboratzeaz gain, lan plastikoak egiteari ekin zion berriro, esku hartutako argazkien, instalazioen, koadroen eta marrazkien bitartez, guztiak zenbaki bakoitien seriean, eta soinudun objektu edo piezetan oinarritutakoak. Zaj taldearekin lanean jarraitu zuen 1996. urtera arte, ekintza oso zuzenekin; urte hartan desegin zen taldea, Reina Sofia Museo Nazionalean egindako atzera begirako erakusketa baten ondoren.
Ferrerrek honela definitzen du performancearen generoa: “denbora eta espazioa publikoaren presentziarekin konbinatzen dituen artea; publikoa ez da ikusle hutsa, izan ere, hala nahi badu, ekintzan parte har dezake". Ikuslearen askatasuna baloratzen du artistak guztiaren gainetik; horregatik, ez dio ondoriorik eskaintzen, galderak eta zalantzak bakarrik, hark egin dezan bere interpretazio pertsonal propioa, modu autonomoan.
Bere karrera luzean zehar, ekintza-artearen jaialdi ugaritan hartu du parte, museo ugaritan jarri du ikusgai bere lana eta hainbat sari jaso du Esther Ferrerrek. 1999an, Espainia ordezkatu zuen Veneziako Bienalean; 2008an, Premio Nacional de Artes Plásticas jaso zuen; 2012an, Gure Artea Saria eman zion Eusko Jaurlaritzak, eta 2014an, Premio Velázquez de Artes Plásticas eta Marie Claires de l’Art Contemporain saria jaso zituen.
Erakusketa honetan, Esther Ferrerrek dakarzkigun instalazio ia guztiak argitarabeak dira, orain arte gauzatu gabeak, eta bereziki performanceen bidez edo publikoaren laguntzarekin aktibatuko dira.
Esther Ferrer
Proiektu espazialak horma gainean saila (Serie Proyectos espaciales sobre muro), 1977–1978
Horma-pintura eta haria
Maketa
Neurri aldakorrak
Esther Ferrer Artxiboa
© Esther Ferrer, VEGAP, Bilbo, 2018
Erakusketa
Esther Ferrer
Erakusketa baten sarrera (Entrada a una exposición), 1990
Marabu-luma artifizial zuri eta beltzak, paper islatzailea eta kartoi-luma.
51 x 23 x 18,5 cm
Esther Ferrer artxiboa
© Esther Ferrer, VEGAP, Bilbo, 2018
Munduko barreak (Las risas del mundo), 1999/2018
37 ikus-entzunezko pantaila, metalezko egiturak eta binil-materiala
4 x 12,70 x 6 m
Esther Ferrer artxiboa
© Esther Ferrer, VEGAP, Bilbo, 2018
Argazkia: Erika Ede
Esther Ferrer
Aulkiak zintzilik saila (Serie Sillas suspendidas), 1980ko hamarkada
Koloretako errotuladoreak paper gainean
20 x 30 cm
Esther Ferrer Artxiboa
© Esther Ferrer, VEGAP, Bilbo, 2018
Esther Ferrer
Proiektu espazialak saila (Serie Proyectos espaciales), 1977
Tinta paper milimetratu gainean
21 x 29,5 cm
Esther Ferrer Artxiboa
© Esther Ferrer, VEGAP, Bilbo, 2018
Artista
Ferrer, Esther
Donostian jaio zen 1937an
Ba al
zenekien...?
Esther Ferrer: artea aktibismo gisa
Didaktika proiektuak erakusketen funtsezko ideiak ematen dizkie bisitariei hezkuntza-eremuen, jarduera berezien eta online atal honen bidez. Oraingoan, Esther Ferrerri (Donostia, 1937) eskainitako erakusketa dela-eta, artista horren ibilbideko funtsezko alderdietan jartzen du arreta gune honek. Performancearen artearen aitzindarietako bat da Ferrer, eta 1970eko hamarkadan hasi zen performancea erabiltzen, errealitatea eraldatzeko tresna gisa.Hasiera: Zaj taldea
1964an, Ramón Barce, Juan Hidalgo eta Walter Marchetti musikari eta konpositore esperimentalek Zaj sortu zuten, 1960 eta 1970eko hamarkadetan Espainiako eszena artistikoan egon zen talde abangoardista eta iraultzaileenetako bat. Esther Ferrer 1967an sartu zen taldean, eta hura sendotzen lagundu zuen. Desegin zen arte (1996) egon zen taldean, Hidalgorekin eta Marchettirekin batera.
Esther Ferrer eta John Cage
1972ko udan, John Cage musikariak eta Zaj taldeak Iruñeko Topaketetan topo egin zuten. Nazioarteko arte-jaialdi hartan, 350 sortzaile baino gehiago bildu ziren, hainbat diziplinatakoak: besteak beste, arte elektronikoa, performancea, bideoartea, poesia, pintura, eskultura, zinema eta musika esperimentala.
Espainiako performancearen aitzindaria
Esther Ferrerrek ekintza-artea Espainian barneratzen eta finkatzen lagundu zuen 1960 eta 1970ko hamarkadetan; Ferrerrentzat, performancea oraingoaren eta hemengoaren artea da. Haren ekintzetan, funtsezko hiru elementu daude: presentzia, espazioa eta denbora.