Heriotza

“Heriotzak zer esan nahi duen, haren koloreak eta edertasun berezia, haren oinatzen lasaitasuna eta heriotzaren ondorengo ‘ezereza’. Orain, nire arimaren atsedenerako artea sortzen dudan fasean nago, hau guztia onartzen”.

Kusamaren lana bizitzaren eta heriotzaren arteko mugan igarotzen da etengabe. Haurtzaroan, familiako mintegian landareen existentzia iragankorraz inguratuta bizi izan zen; haren nerabezaroa gerrak eta haren ondorioek markatu zuten, eta, hirurogeita hamarreko hamarkadaren erdi aldera, bereziki aitaren eta Joseph Cornell lagun minaren heriotzak markatu zuten. Ondorioz, artistak pentsatu zuen heriotza ez dela azken puntua, beste berri bat sor dezakeen existentziaren beste fase bat baizik. Batzuetan, haren sormen-borrokan eta etsipenaren erdian, Kusamak “bizitzaren pisu ahul” bezala deskribatzen duenetik askatu nahi du bere burua. Hala ere, lan artistiko eta literarioaren bidez, nahi hori fantasia terapeutiko moduko bat bihurtzen du, heriotzaren “edertasun bikainean” sari espiritual baten antzera eta egoaren galeran betierekotasunerako itzulera gisa.